Niepewność gospodarcza i prawna utrudnia działalność firm. Przedsiębiorcy liczą na poprawę

Polskie firmy rozpoczęły 2024 rok z umiarkowanym optymizmem. Pozytywne nastroje dominują zwłaszcza wśród dużych i średnich przedsiębiorstw, podczas gdy mikro- i małe firmy wciąż częściej odczuwają trudności, m.in. spadki sprzedaży i nowych zamówień.

– Istnieje kilka barier utrudniających dziś działalność biznesu – wymienia prezes Business Centre Club, dr Jacek Goliszewski. To m.in. rosnące koszty pracy i niedobór pracowników, inflacja, wysokie koszty finansowania, ceny energii, a także niestabilność prawna i podatkowa. Tak wymagające otoczenie to spore wyzwanie dla firm i ich liderów.

Według badania „Miesięczny Indeks Koniunktury” (PIE i BGK) główną barierą dla 70% przedsiębiorstw są rosnące koszty pracownicze, szczególnie ze względu na podwyżki płacy minimalnej. Wysokie ceny energii wskazało 61% firm, a koszty finansowania – 28%. Dodatkowo przedsiębiorcy zmagają się z niepewnością gospodarczą (56%), zatorami płatniczymi (44%) oraz niedoborem pracowników (28%).

– Rynek pracy cierpi na brak zarówno ilościowy, jak i jakościowy. Do 2026 roku prognozowany jest niedobór nawet miliona pracowników. To utrudnia bieżącą działalność, a także planowanie rozwoju firm – podkreśla prezes BCC.

Strategiczne podejście do wyzwań

Dr Goliszewski wskazuje, że w obecnej sytuacji liderzy powinni przede wszystkim nadzorować złożone otoczenie, identyfikować szanse i zagrożenia, a także działać strategicznie, by przekuć je na przewagę konkurencyjną.

Mimo trudności, polskie firmy patrzą na kolejne miesiące z umiarkowanym optymizmem, zwłaszcza w branżach usług, produkcji i budownictwa. Wciąż jednak sektor transportu, spedycji i logistyki oraz mikro- i małe przedsiębiorstwa zgłaszają wyraźne problemy.

Kluczowe wyzwania dla polskiej gospodarki

Prezes BCC wskazuje trzy fundamentalne elementy, które muszą zostać wzmocnione, by poprawić konkurencyjność polskich przedsiębiorstw:

• Wzrost inwestycji – obecnie na krytycznie niskim poziomie (16% PKB), podczas gdy u sąsiadów (Czechy, Słowacja, Rumunia) jest około 22%.

• Innowacje i technologie – wdrażanie rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji, automatyzacji i robotyzacji. Polska plasuje się nisko w europejskim rankingu innowacyjności.

• Transformacja energetyczna – zmiana miksu energetycznego na odnawialne źródła, co pozwoli obniżyć koszty i zmniejszyć ślad węglowy produktów. Brak tego kroku może spowodować utratę konkurencyjności na rynku europejskim i globalnym.

Z badania PIE i BGK wynika, że 31% firm uważa zieloną transformację za ważny czynnik wpływający na ich działalność w 2024 roku. Jednak większość przedsiębiorców nie przewiduje jeszcze silnego wpływu robotyzacji i AI.

Stabilność prawa – warunek rozwoju

Oprócz wyzwań ekonomicznych, istotnym problemem dla firm jest niestabilność i nadmiar prawa. Raport Grant Thornton pokazuje, że przedsiębiorcy muszą poświęcać średnio ponad 2 godziny dziennie na analizę nowych aktów prawnych. Skracające się vacatio legis oraz brak konsultacji publicznych utrudniają firmom dostosowanie się do zmian.

– Ważne jest ograniczenie opresyjności prawa wobec przedsiębiorców. Nowe przestępstwa fakturowe zagrożone karą nawet do 25 lat więzienia, a także nadużywanie aresztu tymczasowego wobec firm, to poważne problemy – wskazuje prezes BCC.

Dialog i nagrody dla liderów biznesu

Business Centre Club podkreśla znaczenie dialogu z rządem w kwestii stanowienia prawa gospodarczego, z naciskiem na konsultacje z ekspertami oraz rozsądne vacatio legis. Pozytywnie oceniono decyzję o przesunięciu wdrożenia Krajowego Systemu Faktur Elektronicznych.

Podczas 31. Wielkiej Gali Liderów Polskiego Biznesu nagrody przyznano firmom, które w 2023 roku osiągnęły znaczące sukcesy, wyróżniając się pod względem wyników ekonomicznych, jakości produktów i społecznej odpowiedzialności biznesu.

Nagrody specjalne trafiły do prof. Adama Bodnara – za działania na rzecz praworządności i stabilności prawa – oraz do Marka Brzezinskiego, ambasadora USA w Polsce – za wspieranie rozwoju polskiej przedsiębiorczości i relacji transatlantyckich.