Karta przepłacona prepaid to specjalny rodzaj karty płatniczej, przeznaczony dla klientów indywidualnych oraz firmowych. Jej cechą charakterystyczną jest fakt, że umożliwia dokonywanie płatności jedynie z użyciem środków dostępnych na przypisanym do niej rachunku technicznym.
Przed użyciem prepaida należy zasilić takie konto, np. zwykłym przelewem przez bankowość internetową lub też poprzez gotówki w oddziale banku.
Posiadacz karty może na nią wielokrotnie wpłacać dowolne kwoty z powiązanego rachunku, a następnie płacić za stacjonarne zakupy, dokonywać płatności przez internet czy też wypłacać środki z bankomatu.
Karta przedpłacona pozwala na realizację transakcji zarówno gotówkowych, jak i bezgotówkowych. Limit środków przeznaczonych do wykorzystania zależy od tego, w jakiej wysokości są one dostępne na przypisanym rachunku technicznym.
Prepaid działa zatem jedynie wówczas, gdy na powiązanym koncie znajdują się pieniądze. Rachunek przypisany do karty przedpłaconej może być zasilany na różne sposoby, w tym poprzez bezpośrednią wpłatę gotówki lub przelew środków z innego konta bankowego.
Zasada działania kart przedpłaconej jest zbliżona do karty debetowej. Ze środków można korzystać na różne sposoby, w tym poprzez wypłatę ich z bankomatu, realizację płatności bezgotówkowych za zakupione produkty i usługi stacjonarnie lub online oraz wykonywanie wypłat przy okazji zakupów w ramach usługi cashback.
Rachunek techniczny powiązany z kartą prepaid nie pozwala na korzystanie z funkcji, które są dostępne dla standardowych kont osobistych. Z tego względu nie ma możliwości np. założenia lokaty, obsługi kantoru walutowego czy założenia konta oszczędnościowego.
Aby zostać posiadaczem karty przedpłaconej, należy być osoba pełnoletnią i posiadać pełną zdolność do czynności prawnych. Warunkiem jej otrzymania jest złożenie odpowiedniego wniosku, a następnie podpisanie umowy z bankiem.
Nie zawsze posiadanie i prowadzenie konta w danej instytucji jest konieczne, aby karta została wydana. Klient otrzymuje prepaida na mocy odrębnie przygotowanej umowy, która nie ma powiązania z rachunkiem osobistym.
W niektórych przypadkach posiadanie kont w danym banku może jednak nieco przyspieszyć i ułatwić proces wnioskowania o kartę przedpłaconą.
Użytkownikiem karty prepaid może natomiast zostać nawet osoba w wieku 13 lat, przy czym występują od tego pewne odstępstwa. Kartę przedpłaconą da się tak naprawdę zamówić dla praktycznie dowolnej osoby, w tym dziecka, rodzeństwa czy małżonka.
W takim przypadku zawarta umowa musi uwzględniać informacje, które pozwolą na zidentyfikowanie użytkownika karty. Najczęściej konieczne jest podanie imienia i nazwiska, adresu zamieszkania, numeru dokumentu tożsamości oraz numeru PESEL osoby korzystającej z prepaida.
Warto pamiętać, że niektóre banki umożliwiają zamówienie karty przedpłaconej jedynie dla klienta lub jego dziecka. Instytucje mogą też na różne sposoby przedstawiać dane na prepaidzie.
Część banków umożliwia całkowite spersonalizowanie karty oraz widoczne umieszczenie na niej informacji o użytkowniku, podczas gdy inne podmioty w ogóle nie oznaczają żadnych danych identyfikacyjnych.
Karty prepaid klasyfikowane są przede wszystkim ze względu na status ich właściciela, którym może być klient indywidualny lub klient biznesowy. Inny podział obejmuje rodzaj funkcji, jakie spełnia dany prepaid. Pod tym względem rozróżnić można karty przedpłacone firmowe oraz podarunkowe.
Firmowe karty przedpłacone często stosowane są przez duże przedsiębiorstwa i korporacje, ponieważ pozwalają na wygodne rozliczanie się z pracownikami – np. za zakupy firmowe, delegacje, podróże służbowe czy udział w szkoleniach.
Pracodawca ma bezpośredni dostęp do historii transakcji, co zwiększa poziom kontroli nad finansami. Prepaidy ułatwiają też przedsiębiorcom zarządzanie wydatkami podwładnych, co jednocześnie odbywa się bez ingerencji w ich prywatność.
Karty przedpłacone zapobiegają ponadto nadużyciom, które mogłyby być spowodowane chociażby użytkowaniem przez pracownika karty do głównego konta firmowego.
Podarunkowe karty przedpłacone najczęściej zawierają natomiast środki, które można wykorzystać na zakupy w konkretnej sieci sklepów. Wiele osób otrzymuje takie prepaidy w prezencie, a także jako nagrody w różnych promocjach.
Nierzadko mają one formę kodu cyfrowego. Taka karta zasilana jest określoną kwotą, którą można wykorzystać w wybranych sklepach stacjonarnych i internetowych do ustalonego dnia. Podarunkowego prepaida nie da się ponownie doładować.
Po wykorzystaniu wszystkich środków lub minięciu wyznaczonej daty, karta traci ważność. Nie da się z niej również wypłacić pieniędzy w bankomacie.
Karta podarunkowa prepaid różni się od standardowej karty przedpłaconej również tym, że może być zakupiona praktycznie przez każdego. Do jej posiadania nie trzeba podpisywać żadnej umowy, a także nie zawiera ona żadnych danych użytkownika.
Karta przedpłacona pozwala przede wszystkim na wygodne zarządzanie swoimi finansami. Każdy użytkownik indywidualny może za jej pomocą lepiej gospodarować pieniędzmi, a tym samym ograniczyć miesięczne wydatki i sporo zaoszczędzić.
W przypadku klientów biznesowych, zastosowanie prepaidów jest bardzo istotne przy rozliczaniu pracowników z powierzanych im środków na różne cele służbowe.
Rachunek techniczny powiązany z kartą przedpłaconą może również służyć jako konto, na które przelewane będzie kieszonkowe dla dziecka. Obecnie wiele banków oferuje prepaidy dla dzieci w wieku od 13. roku życia.
Karta przedpłacona może pomóc w edukowaniu najmłodszych, dzięki czemu będą oni lepiej zarządzać swoimi pieniędzmi w przyszłości. Dużą zaletą tego rozwiązania jest fakt, że wszystko odbywa się pod kontrolą rodziców.
W przypadku prowadzenia działalności biznesowej, karta przedpłacona może być przydatnym narzędziem do prowadzenia akcji marketingowych. Wygląd wydanego prepaida da się spersonalizować zgodnie z identyfikacją wizualną firmy, a także indywidualnie dopasować pod kątem potrzeb danej marki.
W strukturach wewnętrznych przedsiębiorstwa, karta przedpłacona sprawdzi się też jako forma przekazania dodatkowej premii w formie prezentu dla pracownika.
Karty przedpłacone nie mogą być anonimowe, co wynika z zaleceń KNF – Komisji Nadzoru Finansowego.
O takiej decyzji zadecydowały obawy związane z ryzykiem wykorzystania prepaidów w działalności przestępczej, włącznie z praniem brudnych pieniędzy czy ukrywaniem dochodów.
W ten sposób ograniczono też zasięg i zakres wyprowadzania środków finansowych za granicę, co zapobiega szkodom dla systemu fiskalnego i gospodarki kraju.
Komisja Nadzoru Finansowego wycofała anonimowe karty przedpłacone z rynku również dlatego, że w jej ocenie banki w nieodpowiedni sposób traktowały środki przechowywane na rachunkach prowadzonych do obsługi prepaidów. Funkcjonowały one bowiem nie jako depozyty terminowe, tylko pieniądze elektroniczne.
W rezultacie takie podejście doprowadziło do braku wpłaty składek, które banki są zobowiązane do odprowadzania na rezerwę NBP.
W rozumieniu KNF, podmioty bankowe po prostu nieprawidłowo interpretowały przepisy. Z tego względu karty prepaid wydawane przez takie instytucje nie mogą być obecnie anonimowe.
Utrata anonimowości przez karty przedpłacone uznawana jest za wadę przez niektórych użytkowników. Do minusów zaliczyć można też dość ograniczone możliwości, ponieważ prepaidy nie pozwalają na korzystanie z funkcji rachunku osobistego.
Jeżeli klientowi na nich zależy, powinien zdecydować się na kartę debetową. Wadą karty przedpłaconej są też dodatkowe koszty, które mogą być generowane za jej użytkowanie.
Do zalet prepaidów należy przede wszystkim możliwość łatwego zarządzania finansami i szybkiego rozliczania ponoszonych kosztów. Kwestia ta pozostaje nie bez znaczenia zarówno w przypadku indywidualnych, jak i firmowych wydatków.
Karty przedpłacone są też bezpieczne w użytkowaniu i zapewniają bezpośredni dostęp do historii zrealizowanych płatności, np. poprzez sprawdzenie takich informacji za pomocą aplikacji mobilnej banku.
Prepaidy są dostępne również w ofertach firm pozabankowych, przez co spełniają potrzeby wielu grup odbiorców o zróżnicowanych potrzebach.
Karty prepaid funkcjonują na nieco innych zasadach od zwykłych kart płatniczych, jednak posiadają bardzo zbliżoną do nich funkcjonalność.
Za ich pomocą można bez przeszkód płacić w sklepach internetowych i stacjonarnych, a także wypłacać środki z bankomatu.
Warto jednak pamiętać, że prepaidy oferowane przez polskie banki nie pozwalają na wykonywanie płatności telefonem poprzez aplikacje Google Pay czy Apple Pay. Nie obsługują również płatności zbliżeniowych.
Aby zatem skorzystać z karty przedpłaconej w sklepie czy punkcie usługowym, trzeba za każdym razem włożyć ją do terminala.
Aby zasilić kartę przedpłaconą, należy przede wszystkim dysponować odpowiednimi środkami na powiązanym z prepaidem rachunku technicznym. Pieniądze można przelać z konta w tym samym lub innym banku, bądź też wpłacić je we wpłatomacie lub oddziale danej instytucji.
Klient zawierający umowę z bankiem ma zwykle możliwość szybkiego doładowania karty przedpłaconej z poziomu bankowości internetowej. W praktyce prepaida może tak naprawdę zasilić każda osoba. Warto jednak pamiętać, że wpłata we wpłatomacie wymaga posiadania dostępu do fizycznej karty.
Środki zgromadzone na karcie prepaid standardowo wypłacane są za pomocą bankomatów. Większość banków oferuje bezpłatne wypłaty z maszyn należących do własnej sieci.
Karty przedpłacone działają w sposób zbliżony do standardowych kart debetowych, dlatego wypłatę gotówki da się przeprowadzić również w ramach usługi cashback – czyli np. podczas zakupów w sklepie czy też na stacji benzynowej. Niektóre banki oferują też możliwość wykonania przelewu środków z prepaida na konto osobiste.